Dietoterapia układu krążenia. Dieta prosercowa

» Stale aktualizowany, w pełnej wersji artykuł o wzmacnianiu serca na LeczeniePRO.pl/wzmocnienie-serca »

Dieta na serce musi zawierać kluczowe elementy w codziennym jadłospisie:

Koenzym Q-10 (ubichinon)

... odpowiada za mechanizm gromadzenia energii w komórkach serca i wpływa na wytrzymałość fizyczną – zwiększa wydolność energetyczną organizmu i poprawia pracę mięśnia sercowego.

Dzięki właściwościom przeciwutleniającym Q-10 przeciwdziała także miażdżycy i neutralizuje szkodliwe wolne rodniki.

Z wiekiem jego produkcja zmniejsza się, dlatego szczególnie osoby starsze powinny pamiętać o dodatkowej suplementacji, która powinna przebiegać dwuetapowo: w pierwszej kolejności uzupełnienie dużymi dawkami przez 2 tygodnie, następnie podtrzymanie małymi przez minimum 3 miesiące. CoQ-10 nie można przedawkować.

Najbogatsze naturalne źródła to brokuły, ryby (sardynki, makrela, łosoś), tran, kiełki pszenicy, orzechy ziemne (i niewskazane czerwone mięso, m.in. organy o największym zapotrzebowaniu energetycznym, czyli serce, nerki, wątroba i śledziona).

Dostępne są również suplementy CoQ-10, które w przypadku niedoborów wydają się jedynym rozwiązaniem, gdyż spożycie koenzymu Q-10 z pożywieniem jest ograniczone – niska zawartość ogólna oraz wrażliwość – gotowanie i przetwarzanie produktu niszczy ubichinon.

Omega-3

... to prozdrowotne kwasy tłuszczowe, które muszą być dostarczane do organizmu. Ustrój człowieka nie potrafi ich samodzielnie syntezować z innych dostarczanych substancji, dlatego są nazywane niezbędnymi, a oficjalnie NNKT, czyli Niezbędne Nienasycone Kwasy Tłuszczowe. Omega-3 stanowi podstawę błon komórkowych oraz źródło energii. Dodatkowo wykazuje działanie przeciwutleniające, przeciwmiażdżycowe i stabilizujące ciśnienie. Typowa dieta dostarcza zbyt mało omegi-3 – jej zaniżone spożycie w stosunku do omegi-6 jest chorobotwórcze.

Zalecana dzienna dawka to 1000mg wg Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (European
Society of Cardiology).

Największe źródła omegi-3 to ryby morskie i tran w wersji zwierzęcej oraz olej lniany w wersji roślinnej. Jadłospis prosercowy warto wzbogacić także zdrowymi tłuszczami z oleju z nasion wiesiołka, z oleju kokosowego, z orzechów włoskich, z sezamu, z oliwy z oliwek oraz z oleju rzepakowego.

Antyoksydanty (przeciwutleniacze)

... chronią komórki organizmu przed niszczycielskim wpływem wolnych rodników i stanowią podstawę skutecznej profilaktyki wielu chorób, w tym sercowo-naczyniowych. Przeciwutleniacze znajdują się w olejach roślinnych, zbożach (m.in. owies), owocach cytrusowych i jagodowych (pomarańcze, grapefruity, porzeczki, borówki, aronia), warzywach zielonych, czerwonych i pomarańczowych (brokuły, pomidory, papryka, marchew) oraz ziołach.

W kontekście ochrony układu krwionośnego najważniejsze to:

• Antocyjany (antocyjaniny) to grupa przeciwutleniaczy (polifenole > flawonoidy > glikozydy), które są naturalnymi barwnikami roślinnymi o fioletowo-czerwonej barwie. Wzmacniają i uelastyczniają naczynia krwionośne, udrażniają przepływ krwi w naczyniach włosowatych i stabilizują ciśnienie. Są zalecane w profilaktyce nadciśnienia, miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca i przy kruchych naczynkach. Można je znaleźć w czerwono-fioletowych owocach i warzywach tj. aronia, maliny, winogrona, czarne porzeczki, czarny bez, jeżyny, wiśnie, żurawina, bakłażan, czerwona kapusta.
• Resweratrol to silny przeciwutleniacz znajdujący się w winogronach (m.in. w skórkach) oraz w czerwonym winie, który wybitnie wspiera prawidłową funkcję układu krążenia i normalizuje stosunek cholesterolu hdl/ldl. Bezpieczna dawka terapeutyczna to lampka czerwonego wina dziennie – jest to jedyny dozwolony alkohol podczas wzmacniania serca. Resweratrol w znacznie mniejszych ilościach znajduje się również w orzeszkach ziemnych, owocach morwy i czarnej porzeczki (znowu głównie skórka). Dostępny jest także ekstrakt ze skórek czarnych winogron.
• Likopen jest antyoksydantem zabarwiającym czerwone owoce m.in. pomidory, arbuzy, czerwone grapefruity i dziką róże. Przeciwdziała agregacji płytek krwi i tworzeniu skrzepów, obniża ryzyko zawału serca, hamuje rozwój miażdżycy i choroby wieńcowej.
• Kwas elagowy to przeciwutleniacz, który znacząco redukuje peroksydacje lipidów, czyli ich biologiczny proces utleniania. Wg badań, kwas elagowy znajdujący się w orzechach włoskich i w owocach granatu wykazuje właściwości przeciwzapalne i może zapobiegać miażdżycy poprzez tłumienie stresu oksydacyjnego i apoptozy (naturalna śmierć komórki). Tym samym, kwas elagowy wzmacnia i ochrania ściany naczyń krwionośnych oraz wspiera prawidłowy przepływ krwi. Na rynku dostępny jest gotowy sok z granatu i znacznie droższy eliksir.
• Witamina E to przeciwutleniacz, który hamuje produkcje cholesterolu, zmniejsza adhezję i agregację trombocytów, hamuje kaskadę krzepnięcia oraz zmniejsza proliferację mięśni gładkich ściany naczyniowej. Najbogatsze źródła naturalne to oleje roślinne (olej słonecznikowy, arganowy, sojowy, kukurydziany, oliwa z oliwek), orzechy (migdały, włoskie, ziemne), ziarna zbóż, pieczywo pełnoziarniste, tłuste ryby, margaryna, jaja, marchewka, kiełki pszenicy, czosnek, zielone warzywa liściaste (brukselka, sałata, szpinak, kapusta). Spośród suplementów godnym uwagi jest Bioastin.
• Witamina C chroni witaminę E przed utlenianiem i jako antyoksydant unieszkodliwia wolne rodniki, w ten sposób chroniąc śródbłonek naczyń przed działaniem szkodliwych czynników. Normalizuje ciśnienie tętnicze i uczestniczy w produkcji czerwonych krwinek. Najbogatsze źródła naturalne to śliwki Kakadu, jagody camu camu, wiśnie Acerola (dostępny także wyciąg), owoce dzikiej róży, rokitnik, zielona papryczka chili, nać pietruszki, czarna porzeczka i czerwona papryka.

Wg fińskich badań u palących mężczyzn po przebytym zawale serca i stosujących witaminę A lub E rośnie ryzyko zgonu. Może to nasuwać wniosek, że ochronne właściwości witamin A, C i E naturalnie występujących w żywności są silniejsze w stosunku do witamin syntetycznych.

Sprawdź recenzję z analiza składu suplementów diety typu PREMIUM: Omega 3 EPA + DHA • Witamina C - 3 źródła naturalne + 3 wzmacniacze, w tym kwas elagowy! »

Optymalne nawodnienie organizmu

Codziennie wypijać 0,03ml płynów na 1g ciała, czyli 100 kilogramowa osoba potrzebuje 3 litry, 80kg – 2,4 litra. Warto zawsze mieć przy sobie butelkę wody i wyrobić taki nawyk, który na bieżąco dba o prawidłowy bilans płynów w organizmie.

Błonnik

... dzięki szerokim właściwościom regulującym przeciwdziała rozwojowi choroby niedokrwiennej serca. Wg wyników amerykańskich badań 3 porcje pełnoziarnistych produktów dziennie zmniejszają ryzyko choroby serca o 30%. Minimalna dzienna dawka błonnika to 25g.

Źródłem błonnika są całe owoce i warzywa oraz produkty pełnoziarniste, czyli ryż…brązowy, makaron…razowy, pieczywo z mąki pełnoziarnistej, kasze i nasiona m.in. babki płesznik i jajowatej.

Wskazówki dietetyczne

• Sofrito to sos lub pełne danie, którego podstawą jest czosnek i cebula na oliwie z oliwek. Pozostałe dodatki to pomidory, papryka, natka pietruszki, marchewka, seler, tymianek, oliwki, grzyby i wiele innych, w tym mięso. Skład wyjściowy sofrito jest w 100% prosercowy, dlatego podczas kuracji wzmacniającej serce najkorzystniej dodawać do potrawy tylko takie produkty, aby nie minimalizować walorów leczniczych całego dania. Wg hiszpańskich badań sofrito (czosnek, cebula, pomidory, papryka na oliwie) zapobiega udarowi i zawałowi serca, co bezpośrednio wynika ze składu bogatego w silne przeciwutleniacze.
• Świeży sok na serce: cytryna, natka lub korzeń pietruszki i ząbek czosnku wycisnąć w wyciskarce wolnoobrotowej, dodać ulubiony miód i ewentualnie wodę. Pić szklankę 2x dziennie na czczo rano i wieczorem. Warto eksperymentować wg własnych upodobań smakowych z ilością składników i składem soku, którego rozszerzenie o takie produkty jak pomidory, granaty, kiełki, ananasy, owoce dzikiej róży (najlepiej świeże – z suszu dużo soku nie poleci), czarne winogrona, czarne porzeczki, szpinak, brokuły, buraki, imbir stwarza możliwość delektowania się codziennie innymi sokiem na serce. Dodatkiem do gotowego multieliksiru może być kakao naturalne i tran. Nawet sofrito można zrobić w ten sposób uzyskując zimny, surowy i gęsty sok zamiast gorącej papki.
• Kiszony barszcz na oczyszczenie krwi. Wyszorować, obrać i pokroić w plastry 1kg buraków ćwikłowych. Włożyć do 3-litrowego, kamiennego garnka, dodać kilka skórek z razowego chleba i kilka kropli soku z cytryny. Całość zalać letnią wodą, owinąć garnek lnianym materiałem i ostawić w ciepłe miejsce na 5-6 dni. Następnie przecedzić, przelać do butelek i do każdej wrzucić zmiażdżony ząbek czosnku oraz kilka ziaren kminku. Szczelnie zamknięte trzymać w chłodzie. Pić 2-3x dziennie po pół szklanki przez 10-12 dni.
• Teoria dysfunkcji meridianu serca pochodząca z szeroko rozumianej medycyny naturalnej zaleca, aby w jadłospisie leczniczym znajdowały się buraki, dynia, sałata, brukiew, kasze i codziennie jabłka. Zalecane są również gorzkie przyprawy m.in. lubczyk i owoc jałowca.
• Dietę śródziemnomorską bogatą w omegę-3 i antyoksydanty uważa się za jedną z najkorzystniejszych dla serca.

Podczas diety wzmacniającej i regenerującej mięsień sercowy (najkorzystniej do końca życia) należy:

• wyłączyć lub przynajmniej ograniczyć przyjmowanie używek tj. alkohol, tytoń, kawa czy narkotyki, które zaburzają funkcje serca na wielu płaszczyznach
• ograniczyć spożywanie zwierzęcych tłuszczy nasyconych, które zwiększają stężenie cholesterolu (gęstsza krew to większe obciążenie serca) i sprzyjają powstawaniu zatorów w naczyniach krwionośnych; szczególnie masło i czerwone mięso (zamiennikiem jest np. olej kokosowy i chude mięso drobiowe)
• ograniczyć spożywanie cukru i słodyczy, alternatywą może być słodka Stewia lub naturalny miód
• potrawy przyprawiać świeżymi ziołami a nie solą, która podnosi ciśnienie tętnicze krwi
• zamiast smażenia gotowanie na parze – zachowana większa wartość odżywcza dania i brak tłuszczu do smażenia
• niwelować negatywny wpływ stresu na serce poprzez aktywność ruchową oraz zioła i techniki relaksacyjne