» Stale aktualizowany artykuł Jak karmić piersią? na LeczeniePRO.pl/karmienie-piersią »
Karmienie piersią jest łatwe, jeżeli się wie, jak należy to robić - odrobina cierpliwości i wytrwałości jest niezbędna na początku. Wprawdzie trzeba dziecko karmić częściej, ale biorąc pod uwagę czas potrzebny na przygotowanie mieszanki, różnice się wyrównują, nie wspominając o wyższej wartości odżywczej matczynego mleka.
Ze względu na dobro dziecka należy je karmić piersią przynajmniej kilka tygodni. Dzieci poniżej 1 roku życia wolno karmić wyłącznie mlekiem matki lub mlekiem modyfikowanym sporządzanym z mleka krowiego. Zwykłe krowie mleko, kozie lub skondensowane nie zawiera odpowiednich proporcji składników odżywczych.
Jak karmić piersią?
Właściwa pozycja karmiącej matki. Przed rozpoczęciem karmienia matka powinna przyjąć wygodną pozycję np. na fotelu lub krześle z nogami uniesionymi na poduszce. Można eksperymentować z dodatkowymi poduszkami do podparcia pleców i ramion lub położyć poduszkę na kolanach a na niej niemowlę. Jeśli matka ma szwy po porodzie, siedzenie na poduszce może być wygodniejsze. Natomiast po cesarskim cięciu bardziej komfortowe może być karmienie leżąc na boku.
Właściwe ułożenie dziecka. Niemowlę powinno być całym ciałem zwrócone ku matce - głowa i ramiona muszą być na poziomie sutka. Należy tak je przytrzymywać, aby pośladki można było uchwycić jedną ręką, a główka spoczywała w zgięciu łokciowym. Drugą dłoń wsuwa się pod sutek, podtrzymując go czterema palcami. Jednak nie wolno układać palców wokół otoczki sutkowej, czyli ciemniejszego obszaru wokół brodawki. Następnie przysuwa się noworodka do piersi (a nie pierś do niemowlaka) i drażni sutkiem dolną wargę dziecka, co powoduje szerokie otworzenie ust. Wówczas szybko przyciska się dziecko do piersi, aby wargi objęły otoczkę. Brodawka powinna znaleźć się głęboko w ustach dziecka, wtedy podczas ssania nie będzie się poruszała.
Dziecko niewłaściwie przystawione do piersi, będzie ssało lub żuło koniec sutka, co może prowadzić do jego bolesności i pękania brodawki.
Bez bólu. Matka nie musi odczuwać bólu podczas karmienia - powinna wyrobić w sobie przekonanie, że karmienie nie może powodować bólu. Pojawienie się bolesności to sygnał do podjęcia odpowiednich środków zaradczych. Gdy ssanie odbywa się nieprawidłowo, należy palcem oddzielić sutek od twarzy dziecka i ułożyć je w lepszej pozycji.
Przerywanie karmienia do czasu, aż dziecko zacznie ssać prawidłowo. Nie warto się wzajemnie męczyć, karmienie powinno być czasem
relaksu z dzieckiem ułatwiającym wzajemne poznanie się. Bardzo ważne jest, aby w momencie przystawiania dziecka do piersi miało ono buzię szeroko otwartą - brodawka powinna znajdować się tak głęboko, by w ustach było minimum 2,5cm otoczki.
Dziecko trzyma się przy piersi tak długo, jak długo ssie, co można poznać po ruchach połykowych i ruchach uszu występujących po 1-2 zassaniach. Jeśli zasypia, trzeba je obudzić, sprowokować odbicie i przystawić do piersi.
Długość karmienia. Zwykle całe karmienie trwa 20-30 minut, jednak nie wolno ustalać limitu czasowego i karmić na czas. Może to spowodować, że niemowlę nie otrzyma wystarczającej ilości wysokokalorycznego mleka pojawiającego się w późniejszej fazie karmienia, które zaspokaja głód i pomaga rosnąć (w przeciwieństwie do niskokalorycznej i niskotłuszczowej siary z początku karmienia). Noworodek w trakcie karmienia będzie sobie robił krótkie, naturalne przerwy przed każdym kolejnym silniejszym ssaniem piersi.
Zmiana piersi. W czasie każdego karmienia należy dziecku podawać obydwie piersi. Karmi się z jednej piersi dopóki dziecko ssie (należy się upewnić, że wypiło cały pokarm), następnie próbuje się podać drugą pierś. Podczas kolejnego karmienia rozpoczyna się od piersi, którą niemowlę ssało ostatnią.
Częste karmienie piersią jest zupełnie naturalne - wytwarza silniejszą więź matki i dziecka. W pierwszych tygodniach życia dziecko często domaga się karmienia, zwykle matka musi przystawiać je do piersi 8-12 razy dziennie, a czasami częściej - niemowlę ma prawo do przebywania z matką 24 godziny na dobę, szczególnie w pierwszym miesiącu życia. Ustalenie stałego rytmu karmień noworodka następuje po około 6 tygodniach.
Bez mleka modyfikowanego. Nie powinno się wspomagać karmienia piersią, podając mleko modyfikowane. Im częściej matka przykłada noworodka do piersi, tym więcej mleka wytwarzają gruczoły piersiowe. Jeśli niemowlę wydaje się głodne zaraz po karmieniu, należy poprawić ułożenie przy piersi i częściej karmić.
Nie wolno hartować brodawek. Ćwiczenia czy jakiekolwiek zabiegi rzekomo wzmacniające brodawki, nie przynoszą pożytku a mogą tylko zaszkodzić. Wystarczy zadbać o prawidłowe ułożenie dziecka.
Osłony na sutki. Ich stosowanie warto rozpocząć w 6-7 miesiącu ciąży. Wytwarzają one delikatne ciśnienie ujemne, które ułatwia przywrócenie prawidłowego kształtu brodawek. Jednak wolno je stosować tylko przez 15-20 minut dziennie.
Nie wolno myć piersi mydłem, gdyż powoduje to wysychanie brodawek, a
sucha skóra łatwiej ulega uszkodzeniom. Widoczne wokół brodawki niewielkie zgrubienia to gruczoły wytwarzające oleistą substancję o właściwościach odkażających, dlatego korzystanie z mydła jest zupełnie niepotrzebne, szczególnie w stosunku do sutków.
Brodawki powinny same wyschnąć przed przykryciem piersi. Nie wolno stosować jakichkolwiek materiałów zatrzymujących wilgoć.
Własne mleko najlepsze na uszkodzenia sutków. 95% wszystkich problemów z brodawkami wynika ze sposobu ssania przez dziecko. Ułożenie niemowlaka w odpowiedniej pozycji od razu przynosi ulgę, choć uszkodzony sutek musi się przez jakiś czas goić.
Dlatego, aby przyspieszyć ten proces, należy po karmieniu pozostawić brodawki, żeby same wyschły. Później trzeba wycisnąć odrobinę pokarmu i rozetrzeć go wokół bolącego obszaru. Kobiecy pokarm zawiera bardzo dużo substancji natłuszczających oraz składniki o właściwościach antybiotycznych. Można także podjąć próbę karmienia poprzez ochronny kapturek.
Drożność kanalików wyprowadzających pokarm. Przyczyną ich zatkania może być obcisła odzież, szczególna anatomia kobiety,
zmęczenie lub długie przerwy między karmieniami. Brak działań zapobiegawczych może wywołać infekcję i obrzęk. Gdy wyczuwa się twarde i wrażliwe miejsce w okolicach sutka, trzeba je natychmiast zneutralizować stosując ciepły okład i okrężny masaż sutka.
Jednak najważniejsze i najskuteczniejsze jest częste karmienie dziecka - ssanie najszybciej udrożnia zatkany przewód. Dlatego czasami jeśli piersi są pełne mleka warto spróbować nakłonić dziecko do jedzenia.
Witamina E pomaga na pękanie brodawek. Należy na chore miejsce nałożyć odrobinę witaminy E od razu po karmieniu. Alternatywą może być
olejek arganowy.
Gorące, wilgotne okłady są wskazane jeśli piersi produkują nadmierną ilość pokarmu, a dziecko nie nadąża z odsysaniem. Ciepły kompres powoduje rozszerzenie kanalików, dzięki czemu pokarm szybciej spływa. Wówczas trzeba także częściej i dłużej karmić.
Wkładki bawełniane. Układ produkcji pokarmu jest bardzo wrażliwy na różne bodźce i czasami dochodzi do niekontrolowanego wypływu mleka z piersi np. na dźwięk płaczu cudzego dziecka.
Wówczas należy nasadą dłoni przycisnąć brodawkę do klatki piersiowej. Natomiast obfity wyciek wymaga zastosowania wkładek z czystej bawełny wielokrotnego użytku.
Wybór optymalnego stanika na okres karmienia. Najważniejsze, aby w tym okresie nosić biustonosz o numer większy niż podczas ciąży. Lepsze są staniki w całości bawełniane niż nylonowe. Otwór do karmienia musi być wystarczająco szeroki i nie może uciskać piersi. Odpowiedni biustonosz to taki, który łatwo rozpina się i zapina jedną ręką. Staniki zapinane na rzepy to złe rozwiązanie. Ramiączka muszą być wygodne.
Odciąganie pokarmu może stać się koniecznością w pewnych przypadkach:
- noworodek znajduje się w szpitalnym oddziale niemowlęcym
- piersi są obrzęknięte wskutek zastoju mleka
- kilkugodzinne opuszczenie dziecka i karmienie przez kogoś innego z butelki
- powrót do pracy i chęć stworzenia zapasu mleka
Mleko można odciągać ręcznie lub
laktatorem. Należy to robić wprost do sterylnych butelek, pojemników plastikowych lub specjalnych torebek do zamrażania mleka z piersi. Odciągnięte mleko można bezpiecznie przechowywać w lodówce do 24 godzin, a w zamrażalce do 3 miesięcy.
Początkowo odciąganie pokarmu może być trudne, ale z czasem nabiera się wprawy. Aby robić to ręcznie należy jedną ręką podtrzymać pierś, a drugą pociągać ku dołowi, od szczytu piersi do otoczki brodawkowej. Kciukiem i palcem ściska się mocno niżej położoną część piersi, aby pokierować mleko na zewnątrz. Palcami i kciukiem stopniowo wykonuje się okrężne ruchy, uciskając zatoki mleczne położone pod skórą, na obrzeżach otoczki brodawkowej.
Ulewanie. Wiele dzieci po posiłku zwraca niewielką ilość mleka. Nie ma to znaczenia dopóki waga dziecka rośnie prawidłowo i nie jest to zbyt częsty oraz obfity epizod. Ulewanie zwykle przechodzi samo, gdy dziecko zaczyna przyjmować stałe pokarmy.
Porada lekarska
Zapalenie sutka z
gorączką i objawami grypopodobnymi to wskazanie do wizyty lekarskiej. Zapalenie sutka zwykle ma podłoże bakteryjne i spowodowane jest zastojem pokarmu. Lekarz zaleci antybiotyki dopuszczalne przy karmieniu. Ważne aby ściśle przestrzegać pory przyjmowania leku, nawet przy szybki cofnięciu się objawów, co zapobiega nawrotowi infekcji.
W domu należy położyć się do łóżka, pić dużo czystych płynów i częściej przystawiać dziecko do karmienia. Pokarm nie jest zakażony, poza tym dziecko wraz z pokarmem otrzymuje antybiotyk. Przerwanie karmienia w momencie wystąpienia zapalenia sutka grozi powikłaniem w postaci ropnia.
Tematy pokrewne
Ból sutków i piersi
Podrażnienia skóry
Ząbkowanie
Jak zajść w ciążę?
Kolka dziecięca
Pieluszkowe zapalenie skóry