Czarnuszka - siła natury w walce z patogenami

Niski koszt, łatwa dostępność oraz przekonanie, że naturalne środki maja mniej szkodliwych skutków ubocznych w porównaniu z lekami syntetycznymi są powodem poświęcania coraz większej uwagi tradycyjnym roślinom leczniczym. Już od wieków rośliny z powodzeniem stosowane są w medycynie ludowej i ziołolecznictwie.



Nigella Sativa

Czarnuszka (Nigella sativa L.) to jednoroczna roślina zielna, która rośnie w krajach od południowego i wschodniego brzegu basenu Morza Śródziemnego po Iran, Pakistan i Indie. Uznawana jest za jedną z najcenniejszych i najbogatszych w składniki odżywcze na świecie. W wielu krajach N.sativa stosowana jest w leczeniu schorzeń żołądkowo-jelitowych oraz chorób skóry i układu oddechowego. Większość leczniczych właściwości czarnuszki została przypisana związkowi o nazwie tymochinon, głównemu składnikowi olejku z nasion czarnuszki.

Czarnuszka jest stosowana jako przyprawa i składnik potraw już od bardzo dawna. Można ją znaleźć w chlebach i innych wypiekach, jogurtach, piklach, sosach czy sałatkach. Czarnuszka jest składnikiem wielu dań kuchni wschodnich. Z ziaren rośliny wytwarza się aromatyczny olej z czarnuszki. Olej może być spożywany bezpośrednio lub dodawany do sałatek i surówek.

Czarnuszka - wartości odżywcze

W skład czarnuszki wchodzi duża ilość białka roślinnego (16g na 100g ziaren), błonnik (40g na 100g), sporo witamin, m.in. witamina E, B1, B3, B6 i B9 (kwas foliowy) oraz minerałów: żelazo, miedź, cynk, fosfor, wapń. Czarnuszka zawiera również alkaloidy, saponiny, sterole i olejki eteryczne. Jeden z najbardziej bioaktywnych składników czarnuszki, wspomniany wcześniej tymochinon, wykazuje duże korzyści terapeutyczne.

Działanie lecznicze

Działanie przeciwzapalne i wzmacniające odporność

Stan zapalny w organizmie ma swoje plusy i minusy. Jest on reakcją układu odpornościowego na obecność patogenów - to plus. Jednocześnie, przewlekły stan zapalny jest związany z różnymi chorobami przewlekłymi (np. cukrzyca, astma, rak) oraz chorobami zakaźnymi.

Czarnuszka posiada właściwości przeciwzapalne. Dzięki związkom bioaktywnym mobilizowany jest układ odpornościowy do walki z patogenami. Jednocześnie roślina działa przeciwzapalnie i łagodząco w stanach alergicznych.

Właściwości przeciwutleniające

Rośliny działają jako naturalne przeciwutleniacze chroniące komórki przed utlenianiem. Stres oksydacyjny i związany z nim wysoki poziom wolnych rodników związane jest ze stanami patologicznymi, m.in. zaburzeniami neurologicznymi, starzeniem się, chorobami endokrynologicznymi i rakiem. 

W literaturze znajdujemy przykłady przeciwutleniającego działania czarnuszki oraz zawartego w niej tymochinonu. Czarnuszka dostarcza organizmowi przeciwutleniaczy, niezbędnych do życia składników odżywczych, zwalczających wolne rodniki, promujących zdrowie i zapobiegających chorobom.

Antybakteryjne działanie czarnuszki

Tymochinon uzyskany z nasion N. sativa wykazuje szerokie działanie wobec szczepów bakterii Gram-dodatnich i Gram-ujemnych. W jednym z badań wykazano, że nasiona czarnuszki (2 g/dzień) wykazały efekt kliniczny anty-H. pylori porównywalny z często stosowaną potrójną terapią, co może stanowić podstawę naukową do badania potencjalnych zastosowań tej cennej rośliny i jej nasion w leczeniu wrzodów żołądka wywoływanych przez H. pylori.

Inne działanie

Czarnuszce przypisuj się również działanie antywirusowe, przeciwgrzybicze oraz przeciwpasożytnicze.

Czarnuszka - podsumowanie

Do chwili obecnej wiele badań wykazało, że czarnuszka i jej składniki, w tym tymochinon, korzystnie wpływają na organizm w przypadku leczeniu szerokiego zakresu chorób, w tym przewlekłych niezakaźnych jak i chorób zakaźnych. Na cosdlazdrowia.pl znajdziesz więcej informacji na temat działania i zastosowania czarnuszki oraz oleju z jej nasion. 

Olej z czarnuszki - gdzie kupić?

Kupując olej z czarnuszki trzeba zwrócić uwagę na to czy olej tłoczony był na zimno i czy sprzedawany jest w butelkach z ciemnego szkła, jak np. olej z czarnuszki ze sklepu cosdlazdrowia.pl. Olej można kupić w wielu sklepach internetowych, sklepach ze zdrową żywnością oraz w niektórych supermarketach.

Czarnuszka - jak ją stosować?

Olej z czarnuszki przeznaczony jest dla dorosłych oraz dla dzieci. Trzeba jedynie odpowiednio dobrać dawkę oleju do wieku osoby. Przyjmuje się, że dawka dla osoby dorosłej wynosi 2-3 łyżeczki oleju dziennie. Dzieciom zmniejsza się tą dawkę o połowę.

Czarnuszka jako przyprawa ma szerokie zastosowanie w kuchni. Ziarenka można stosować w całości lub zmielone, jako posypkę do chleba i innych wypieków, sałatek, surówek, serów, duszonych i kiszonych warzyw oraz do różnego rodzaju past do kanapek.

Źródła:

Takruri H. R. H., Dameh M. A. F. Study of the nutritional value of black cumin seeds (Nigella sativa L) Journal of the Science of Food and Agriculture. 1998;76(3):404–410.

Ramadan M. F. Nutritional value, functional properties and nutraceutical applications of black cumin (Nigella sativa L.): an overview. International Journal of Food Science & Technology. 2007;42(10):1208–1218.

Mamun M. A., Absar N. Major nutritional compositions of black cumin seeds cultivated in Bangladesh and the physicochemical characteristics of its oil. International Food Research Journal. 2018;25(6):2634–2639.

 Javed S., Shahid A. A., Haider M. S. Nutritional, phytochemical potential and pharmacological evaluation of Nigella Sativa (Kalonji) and Trachyspermum Ammi (Ajwain) Journal of Medicinal Plants Research. 2010;6(5):768–775.

Ahmad I., Tripathi J., Manik S., Umar L., Rabia J. Preliminary phytochemical studies of the miracle herb of the century, Nigella sativa L. (black seed) Indo American Journal of Pharmaceutical Research. 2013;3(4):3000–3007.

Rachman P. N. R., Akrom, Darmawan E. The efficacy of black cumin seed (Nigella sativa) oil and hypoglycemic drug combination to reduce HbA1c level in patients with metabolic syndrome risk. Proceedings of the International Pharmacy Conference; 2017; Indonesia.

Bamosa A., Kaatabi H., Badar A., et al. Nigella sativa: A potential natural protective agent against cardiac dysfunction in patients with type 2 diabetes mellitus. Journal of Family and Community Medicine (JFCM) 2015;22(2):88–95.

Abdelrazek H. M. A., Kilany O. E., Muhammad M. A. A., Tag H. M., Abdelazim A. M. Black seed and thymoquinone improved insulin secretion, hepatic glycogen storage, and oxidative stress in streptozotocin-induced diabetic male wistar rats. Oxidative Medicine and Cellular Longevity. 2018;2018:10.

Salem E. M., Yar T., Bamosa A. O., et al. Comparative study of Nigella Sativa and triple therapy in eradication of Helicobacter Pylori in patients with non-ulcer dyspepsia. Saudi Journal of Gastroenterology. 2010;16(3):207–214.

Riaz M., Syed M.,  Chaudhary F.M., Chemistry of the medicinal plants of the genus Nigella Hamdard Medicus, 39 (1996), pp. 40-45.

Ali B.H., Blunden G., Pharmacological and toxicological properties of Nigella sativa Phytother. Res., 17 (2003), pp. 299-305.

3 komentarze:

  1. Ja piekę chleb w domu (IO) i do każdego bochenka dodaję 2-3 łyżki czarnuszki - fajnie podkreśla smak ;) polecam!

    OdpowiedzUsuń
  2. Uwielbiam chleb z czarnuszką, wypiekam taki kilka razy w tygodniu :)

    OdpowiedzUsuń
  3. Uwielbiam czarnuszkę i dodaję ją praktycznie do wszystkiego <3

    OdpowiedzUsuń