Cykl okołodobowy. Chronodoba. Chronodzień. Godzina po godzinie ...


Dzienne i sezonowe cykle permanentnie kontrolują każdy przejaw życia na Ziemi, w tym ludzkie zachowanie, ciśnienie krwi, występowanie objawów chorób, czas reakcji, czujność, proces trawienny, możliwości pamięciowe i intelektualne oraz wiele innych. Poniżej został szczegółowo opisany pełny biorytm dobowy z uwzględnieniem najlepszy czas na…

Dzień / Czuwanie / Aktywność


Szyszynka odpowiadająca za sen kończy swoją nocną aktywność, spada poziom melatoniny – światło powoduje, że neurony SCN produkują substancje hamujące pracę szyszynki. Do intensywnej pracy aktywizują się nadnercza. Niski poziom leptyny (hormon sytości) i wysoki greliny (hormon głodu).

Między 5 a 7 rano …


  • … organizm stopniowo się wybudza i przechodzi na wysoką aktywność metaboliczną (nawet podczas snu). Pierwsze podejmują pracę nadnercza, które produkując hormony stresu (kortyzol, adrenalina) zwiększające mobilizację i wydolność kolejno, pobudzają krążenie krwi i podwyższają temperaturę ciała. Do krwi dostaje się również spora dawka cukru i aminokwasów.
  • … możliwy jest stan depresyjny przy osłabionym układzie nerwowym, gdyż organizm jest niedożywiony po nocnej regeneracji.
  • Około 5:00 temperatura ciała jest najniższa – zaczyna rosnąć na 3 godziny przed przebudzeniem i osiąga maksimum do 18.
  • Około 6 stężenie insuliny jest najniższe.
  • Między 5 a 9 (6-8) stężenie kortyzolu jest największe – drugi skok – i, z oczywistych względów, większe u skowronków niż u sów.  Wzrost poziomu kortyzolu wywołuje spadek stężenia glukozy i uczucie głodu – odpowiada on za sprawne trawienie potrzebne przy obfitym śniadaniu.
  • Między 7 a 9 (7-8) uaktywniają się lipazy (enzymy wspierające trawienie tłuszczy potrzebnych do budowy ścian komórkowych) oraz proteinazy (proteazy uczestniczą przy trawieniu białek niezbędnych dla prawidłowego rozwoju komórek). Rośnie wydzielanie insuliny regulującej poziom glukozy we krwi i odpowiedzialnej za przemianę cukrów (węglowodanów) w energię potrzebną do funkcjonowania narządów ruchu. Tym samym, tłuszcze, białka i węglowodany są najlepiej trawione.
  • Między 6 a 9 najintensywniej objawia się ból i sztywność przy zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa.
  • Między 5.30 a 8 jest najlepsza pora na wypróżnienie.
  • Między 5 a 12 występuje najwięcej infekcji bakteryjnych – najniższa obrona organizmu.
  • Między 5 a 6 istnieje około 70x większe ryzyko wystąpienia astmy niż między 13 a 15 (około godziny 4-5 zwężają się drogi oddechowe + wysoki poziom histaminy wywołuje skurcz oskrzeli)
  • Około 7 stężenie złego cholesterolu LDL jest najwyższe.

… to optymalny czas na:

  • głęboki sen… do 6; łatwo to osiągnąć w szczelnej sypialni gdzie ewentualne światło dzienne nie dociera – wówczas wysoki poziom melatoniny zapewnia głęboki sen.
  • wstanie z łóżka; organizm jest gotowy do pobudki już od godziny 6; najlepiej, aby przejście z fazy snu do dziennej aktywności przebiegało stopniowo – warto chwilę poleżeć i przeciągnąć się kilka razy, co wstępnie rozgrzeje mięśnie przed całym dniem pracy
  • seks; około 7 wzrasta poziom hormonów płciowych – estrogenu u kobiet i testosteronu u mężczyzn; jednocześnie taka aktywność o tej porze stanowi wystarczającą rozgrzewkę mięśni przed dzienną aktywnością; rosnący poziom testosteronu u mężczyzn jest również dobrym momentem na trening, gdyż ten hormon wspiera budowę tkanki mięśniowej, dodatkowo męska odpowiedź testosteronowa po treningu rano jest wyższa niż w późniejszych godzinach
  • naprzemienny ciepło-chłodny prysznic i peeling; taki natrysk dodatkowo pobudzi krążenie i usunie szkodliwe produkty przemiany materii ze skóry, które zgromadziły się w czasie snu a dobrze ukrwiona skóra teraz dobrze przyjmie złuszczanie. Tym samym, nowy dzień wita się w miłym stanie świeżości i naturalnego pobudzenia.
  • zrobienie makijażu; działanie nadnerczy dodatkowo wpływa na zmniejszenie stanów zapalnych i skłonności alergicznych skóry. Dlatego jest to najlepszy czas na testowanie nowych kosmetyków, szczególnie kremów nawilżających, gdyż ryzyko wystąpienia wysypki jest teraz najniższe. Wypoczęta twarz po śnie ma wyraźniejsze rysy, więc właściwe nałożenie podkładu i różu na policzki będzie najłatwiejsze. Problem może być tylko z oczami, które mogą wyglądać na zaspane a dolne powieki mogą być obrzmiałe – mimo stosunkowo aktywnej pracy nerek, krążenie krwi jeszcze nie odprowadziło całej zalegającej limfy. Rozwiązanie: delikatny kolisty masaż wokół oczu kostkami lodu.

Około 8 …


Rano rośnie produkcja wszystkich enzymów trawiennych, choć niektóre źródła wykluczają enzymy odpowiedzialne za cukry, które wg nich organizm rano słabo trawi.

  • … to czas metabolizmu węglowodanów na energię, nie na tłuszcz. Dlatego jest to najlepszy moment na porządne śniadanie (bezkarnie zakończone słodkim deserem). Warto dodawać do pierwszego posiłku owoce (zjeść pierwsze, na czczo), które wspomagają tryb oczyszczający organizmu trwający o tej porze. Do południa przemiana materii jest najszybsza, więc żołądek łatwo trawi obfity posiłek. Zjedzenie obfitego śniadania zapewnia równy poziom insuliny przez resztę dnia oraz uniknięcie nagłego głodu i podjadania. Niewskazany jest nadmiar cukru, który rozregulowuje wydzielanie insuliny z trzustki na cały dzień.
  • … rano najlepiej są przyswajane witaminy A, E, D i B6
  • … to najgorszy okres dnia na zapalenie papierosa na czczo, ponieważ następuje zwężenie naczyń krwionośnych i wzrost stężenia adrenaliny – razem owe czynniki 3-krotnie zwiększają ryzyko zawału serca i udaru mózgu!
  • … poziom limfocytów T jest najniższy.
  • … alkohol przenika do krwi 2x szybciej.
  • … najczęściej występuje krwawienie z nosa.
  • … wysoki poziom antyzapalnego kortyzolu, który odpowiada także za nasilony ból stawowy (stawy zastałe przez noc)
  • Między 8 a 11 około 3x silniejsze dolegliwości przy reumatoidalnym zapaleniu stawów niż wieczorem.
  • Między 8 a 9 występuje 4x więcej zawałów niż między 24 a 1 w nocy (rano krew jest najgęstsza).

Godzina 9 …


  • … to najgorszy czas dla chorych na depresję.
  • … 3x wyższe ryzyko ataku serca niż o 23.
Tym samym poranek jest porą dnia, w której organizm ludzki jest najmniej wydolny – najgorsza pora doby.
  • Między 9 a 11 pamięć jest najbardziej sprawna.

Około 10 …


  • … maksymalną aktywność wykazują neurony sterujące pamięcią krótkotrwałą, dlatego jest to optymalny czas na naukę, pracę i rozwiązywanie problemów.
  • … temperatura ciała zdrowego człowieka osiąga maksimum między 10 a 18.
  • … największa podatność na problemy sercowe (wg badań Uniwersytetu Bostońskiego).
  • … najlepszy stan skóry u kobiet (wg badań francuskich pań)
  • … czas na przekąskę w postaci owocu/jogurtu.

Około 11 …


  • … optymalna forma serca.
  • … wysoka odporność na obciążenie, w tym stres.

Około 12 …


Między 12 a 14 proteinazy (proteazy) trawiące białka wykazują największą aktywność. Dodatkowo stężenie kortyzolu rośnie trzeci raz (ale słabiej niż wcześniej) więc trawienie jest ułatwione i pojawia się głód.

  • … organizm przechodzi w tryb trawienno-regeneracyjny – żołądek nasila produkcję kwasów, co objawia się głodem, więc jest to optymalna pora na drugi posiłek (drugie śniadanie, lunch), którego nadmierna obfitość ma większą tendencję do odkładania się w postaci tłuszczu, niż przy śniadaniu. Optymalny czas jest między 12 a 14. Zwykle wywołuje on lekką ociężałość, którą lepiej przezwyciężyć pobudzającym, nawet krótkim spacerem połączonym z głębokim oddychaniem niż filiżanką kawy, jednak nie warto podejmować zbyt intensywnej aktywności fizycznej. Jeśli istnieje możliwość, alternatywą jest minimum 15-minutowa drzemka, która naładuje organizm energią do końca dnia i rozpromieni cerę.
  • Między 13 a 15 wątroba wykazuje najmniejszą aktywność, dlatego posiłek powinien być niskotłuszczowy.
  • … poziom hemoglobiny we krwi jest najwyższy.
  • … największa chęć do śpiewu.
  • … dobry czas na polemikę, ponieważ teraz istnieje najwyższa umiejętność analizy informacji słownych.
  • … największa produkcja sebum przez gruczoły skóry. Dlatego warto się odświeżyć, szczególnie jeśli w planie są dalsze godziny pracy lub ważne spotkanie.
  • … dobry moment na lek przeciwbólowy w przebiegu osteoartretyzmu.

Popołudnie …


… to najmniejsze natężenie objawów w postaci bólu i sztywności przy zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa.

Około 13 …


  • … znacznie spada produktywność. Wątroba zatrzymuje glikogen stanowiący paliwo dla mięśni. Kolejny powód do odpoczynku lub drzemki w środku dnia.
  • … to czas największego prawdopodobieństwa spowodowania wypadku samochodowego.
  • … w środku dnia często pojawiają się napady migreny.
  • … zwiększona odporność na ból.
  • Między 13 a 15 istnieje około 70x mniejsze ryzyko wystąpienia astmy niż między 5 a 6 (najbardziej rozszerzone drogi oddechowe i łatwy oddech + wysoki poziom adrenaliny rozluźniającej mięśnie oskrzeli)

Około 14 …


  • … kontynuacja ewentualnego odpoczynku.
  • … wg statystyk notuje się najwięcej zgłoszeń do szpitali z powodu nowotworu.

Około 15 …


… najlepszy czas na wszystkie nieprzyjemne i bolesne zabiegi, gdyż organizm osiąga najmniejszą wrażliwość na ból. Dodatkowo, okresowo zwalnia praca wątroby, więc w tym czasie środki przeciwbólowe i znieczulające działają dłużej. Dlatego warto o tej porze dnia zaplanować wizytę u stomatologa lub kosmetyczki na depilacje ciała, regulacje brwi i inne bolesne zabiegi.

Około 16 …


  • … najwyższa wartość tętna i ciśnienia krwi w ciągu doby.
  • … największa ilość przeciwciał zgromadzonych w organach.
  • … organizm osiąga szczyt dziennych możliwości, serce i układ krążenia działają najwydajniej, a mięśnie są silne, wytrzymałe i rozgrzane po całym dniu, szybkość reakcji jest wysoka. Dlatego organizm jest w najlepszym stanie do podjęcia efektywnego wysiłku fizycznego (siłownia, fitness, basen, rower, bieg itp.). Trening o tej porze charakteryzuje się najmniejszym ryzykiem przetrenowania, a jego zakończeniu najczęściej towarzyszy uczucie odprężenia i relaksacji. Gotowość organizmu do intensywnej aktywności trwa do godziny 18-19. Ruch wzmacnia odporność organizmu, wspomaga usuwanie toksyn i poprawia samopoczucie, dlatego nawet dłuższy spacer połączony z głębokim oddychaniem (długi, spokojny wdech i krótki wydech) może być pomocną alternatywą. Wg badań, najskuteczniejsze ćwiczenia odchudzające odbywają się o godzinie 18 – uzyskuje się wyższy poziom spalania potreningowego (EPOC), co oznacza, że ciało spala więcej kalorii podczas okresu regeneracji.
  • … najlepsza pora do bicia rekordów sportowych.
  • … najlepszy czas na pracę fizyczną.
  • … maksymalną aktywność wykazują neurony odpowiedzialne za pamięć długotrwałą, dlatego jest to dobry czas na planowanie i umawianie spotkań. O tej porze przyjęte informacje zostaną lepiej zapamiętane.
  • … dobra pora na trudne rozmowy.
  • … najszybciej rosną włosy i paznokcie.
  • Między 16 a 18 trzustka naturalnie zwiększa produkcję insuliny (rośnie całodniowe zmęczenie narządów i jednocześnie apetyt na coś słodkiego) oraz spada poziom serotoniny (neuroprzekaźnik kształtujący nastrój i apetyt) – jest to najlepszy czas na słodki lekki podwieczorek, bo około 17 cukier tuczy w najmniejszym stopniu – jednak bez przesady bo trzustka wyrzuci za dużo insuliny. Rezygnacja z posiłku może objawiać się utratą energii, poczuciem zmęczenia i gorszym nastrojem.

Około 17 …


  • … nadnercza znowu zwiększają aktywność, co skutkuje wyostrzeniem zmysłów (lepszy słuch, zapach i smak), dlatego jest to dobry moment na dłuższą sesje pielęgnacyjną całego ciała lub kupowanie dezodorantów i perfumów. Wskazana jest wizyta u kosmetyczki lub samodzielne zabiegi we własnej łazience. Pobudzony węch szczególnie nasila działanie kosmetyków aromaterapeutycznych m.in. olejków eterycznych – warto dodawać je do ciepłej kąpieli.
  • … poczucie szczęścia jest najintensywniejsze, w tym ochota do pogwizdywania
  • … najwyższa tolerancja na alkohol (godzina dobra np. na drinka)
  • … objawy przeziębienia są najsilniejsze.

Po 18 …


  • … skóra zaczyna się złuszczać a pory się otwierają, dlatego jest to najlepszy czas na saunę, peeling i maseczkę. O tej porze działanie maseczek jest 2x skuteczniejsze niż rano – skóra najintensywniej przyswaja dostarczone odżywki.
  • … najlepsze dotlenienie organizmu, oddech zwiększa swoją intensywność, dlatego jest to dobry moment na spacer na świeżym powietrzu lub na wizytę w barach tlenowych. Dodatkowe dawki tlenu wspomagają regeneracje komórkową organizmu i usuwanie toksyn.
  • … przemiana materii zaczyna zwalniać, poziom enzymów trawiennych maleje, substancje odżywcze zostają magazynowane do nocnej regeneracji organizmu, także tłuszcz.
  • … jest ostatni moment (do 20) na zdrową, lekkostrawną kolację, która nie będzie utrudniać snu, najlepiej ciepłą. Na kolacje zalecane są m.in. produkty białkowe i warzywa nieskrobiowe (takie połączenie sprzyja produkcji serotoniny i melatoniny oraz pozwala utrzymać niski poziom insuliny podczas snu, co jest warunkiem wydzielania hormonu wzrostu odpowiedzialnego za regenerację, która każdej dobrze przespanej nocy może spalać 500-800g tkanki tłuszczowej!) oraz płyny (które zapobiegają tworzeniu się kamieni nerkowych – nerki w nocy zwalniają aktywność, dlatego warto je przepłukać przed snem). Szczególnie zakazany jest nadmiar cukrów prostych i produktów skrobiowych, gdyż między 21 a 23 wypada czas odpoczynku trzustki.
  • … wieczorem lepiej przyswajane są witaminy B1, B2 i B12
  • … leki przeciwbólowe przy reumatoidalnym zapaleniu stawów mogą być najefektywniejsze jeśli są stosowane po kolacji.
  • … pęknięte wrzody są najbardziej bolesne wieczorem.

Około 19 …


  • … wzrasta ból osteoartretyczny i utrzymuje się do północy.
  • … aspiryna szkodzi żołądkowi o połowę mniej niż rano.

Około 20 …


  • … ciało człowieka waży najwięcej, dlatego nie jest to najlepszy czas na pomiar wagi i jedzenie.
  • … objawy półpaśca są najintensywniejsze.
  • … najkrótszy czas reakcji.
Po 20 nie zaleca się jadania posiłków, gdyż mogą nadmiernie obciążyć m.in. wątrobę, co może objawiać się wybudzeniami w nocy i utrudnionym snem. Wskazane są lekkie przekąski np. jabłko.

Około 21 …


  • … zwalniają ruchy robaczkowe jelit i metabolizm, spada poziom enzymów trawiennych w żołądku, trzustce i jelitach, dlatego każdy posiłek zjedzony o tej porze będzie zalegać w przewodzie pokarmowym, a kalorie zamienią się w tłuszcz – najgorszy czas na jedzenie, szczególnie ciężko strawnych posiłków. Dodatkowo, pełny żołądek utrudnia zaśnięcie.
  • … największa podatność na zgagę (wg badań wydzielanie kwasu żołądkowego o 21 i 2 w nocy jest 2-3x większe niż o innej porze)
  • … pojawia się zmęczenie po całodniowej aktywności i powoli spada ciśnienie krwi w odpowiedzi na rosnący poziom melatoniny, zwalnia puls i obniża się wydolność mózgu.
  • … wieczorem powstaje najwięcej limfocytów, gdyż zmniejsza się stężenie kortyzolu hamującego działanie układu odpornościowego.
  • … organizm staje się bardziej wrażliwy na alergeny, dlatego lepiej o tej porze nie testować nowych kosmetyków, gdyż mogą wystąpić objawy alergiczne.

Noc / Sen


Sen aktywizuje przysadkę mózgową do produkcji hormonu wzrostu, a ciemność szyszynkę do produkcji melatoniny. Poziom glukozy we krwi jest stosunkowo stabilny. Wysoki poziom leptyny (hormon sytości) i niski greliny (hormon głodu). Nocny odpoczynek powinien trwać 7-8 godzin.

Przed snem należy unikać ostrego światła, w tym komputer, tv czy komórka, gdyż podnosi poziom kortyzolu wtedy gdy powinien być najniższy i umożliwiać regenerujący odpoczynek.

Od 22 …


  • … i przez całą noc organizm z trudem rozkłada trucizny, dlatego w tym czasie nie powinno się palić papierosów, przyjmować jakichkolwiek narkotyków, kawy, mocnej herbaty i nadużywać alkoholu. Używki pobudzą na chwilę, ale utrudnią późniejsze zaśnięcie i zmniejszą jakość regenerującą snu. Chroniczna konsumpcja nawet małych porcji alkoholu skraca trwanie snu, spłyca go i zakłóca kluczową fazę regeneracyjną REM. Może to objawiać się bezsennością od wczesnych godzin porannych po imprezie alkoholowej. Zaburzenia rytmu dobowego mogą trwać nawet dłużej niż dobę po zaprzestaniu picia w towarzystwie pogorszonego nastroju i obniżonej dziennej aktywności.
  • … przed snem organizm potrzebuje m.in. tlenu, dlatego warto teraz otworzyć okno w sypialni i wpuścić świeże powietrze.
  • … objawy egzemy są najintensywniejsze.
  • … rekomenduje się podawanie statyn (leki obniżające lipidy we krwi) w godzinach nocnych.
  • Dzieci podczas snu o godzinie 22 rosną najszybciej.

Około 23 …


  • … komórki skóry są aktywniejsze, dlatego jest to dobra pora na zastosowanie kosmetyków o działaniu odżywczym i odmładzającym. Najintensywniejszy, regenerujący podział komórek skóry trwa do 2.
  • … zwiększa się stężenie hormonu wzrostu, tkanki dzielą się 8x szybciej niż w południe, co umożliwia sprawną regenerację i oczyszczenie. Maksymalna, dobowa produkcja przysadkowego hormonu wzrostu następuje po zaśnięciu, w pierwszych 2 godzinach snu, dlatego trzeba szybko zasnąć (najlepiej przed 24), aby nie utrudniać odbudowy zniszczeń spowodowanych w ciągu dnia. Taka strategia przedłuża młodość i urodę.
  • … zwolnienie przemiany materii i osłabienie koncentracji.
  • … wzrasta poziom histaminy nasilając objawy astmy nocą.
  • … najniższy poziom testosteronu u panów, ale rosnące libido u pań.
  • … produkcja hormonów stresowych jest najniższa.
  • Od 23 do wczesnych godzin rannych występuje najniższe ryzyko wystąpienia ataku serca.
  • Między 24 a 1 występuje 4x mniej zawałów niż między 8 a 9.
  • Pierwsza faza snu jest bardzo płytka, dlatego niemal każdy dźwięk może wybudzić.

Około 1 …


  • … poziom witamin m.in. A, C, E i beta-karotenu we krwi jest najwyższy.
  • … stężenie limfocytów T jest największe.
  • … wydajność organizmu jest niska.

Od 2 …


  • … do 3 w nocy szyszynka produkuje szczytowe wartości melatoniny sterujące podstawowym rytmem sen-czuwanie. Przebywanie do 3 w mocno oświetlonym miejscu uniemożliwi aktywację szyszynki i naczelny zegar biologiczny zostanie rozregulowany. Regularne powtarzanie takiego scenariusza przyspiesza proces starzenia się organizmu – po prostu w nocy trzeba spać!
  • … sen jest najbardziej relaksujący i regenerujący układ nerwowy.
  • … najmniejsza podatność na problemy sercowe (wg badań Uniwersytetu Bostońskiego).
  • … ruch jelit i praca żołądka są minimalne.
  • … wątroba pracuje najintensywniej. Towarzyszy jej całonocny proces wydalania toksyn z oddechem, z potem i przez skórę. Wysoka aktywność wątroby może objawiać się wybudzeniami i przewracaniem z boku na bok jeśli kolacja była zbyt obfita i/lub późna.
  • … wysoka wrażliwość na zimno.
  • Dopiero druga faza snu jest głęboka, mięśnie się rozluźniają a temperatura ciała spada.
  • Około 2 stężenie hormonu wzrostu jest najwyższe.
  • Od 2 do 4 w nocy produkcja sebum jest o połowę niższa niż w południe.

Około 3 …


  • … jest najbardziej senny czas. Ważne dla osób wykonujących odpowiedzialną pracę w nocy, które o tej porze powinny być szczególnie ostrożne – znacznie osłabiona czujność.
  • … w każdej komórce ciała trwa proces odnowy.
  • … najniższe zużycie energii.
  • Między 3 a 5 rodzi się naturalnie najwięcej dzieci.

Około 4 …


  • … najniższe jest ciśnienie krwi.
  • … najintensywniej pracują komórki systemu odpornościowego. W drugiej połowie snu zostają uruchomione mechanizmy gwarantujące sprawne funkcjonowanie po przebudzeniu, w tym mechanizmy regeneracyjne.
  • Między 4 a 8 błony śluzowe przepełnione są cząstkami plazmy. Najgorszy czas dla osób z katarem.
  • W ostatnich 2 godzinach snu następuje wzrost metabolizmu mózgowego, konsolidacja procesów pamięciowych i wzrost produkcji hormonów płciowych. Dwie godziny przed pobudką dochodzi do pierwszego skoku wydzielania kortyzolu… i od nowa.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz