Chrapanie i bezdech senny. Domowe sposoby leczenia i zapobiegania

» Stale aktualizowany artykuł o chrapaniu i bezdechu sennym na LeczeniePRO.pl/chrapanie-bezdech-senny »

Chrapanie to wibracja (drgania) języczka i podniebienia miękkiego (wiotkich części gardła) podczas wdechu, która powstaje na skutek utrudnionego przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Charakterystyczny dźwięk chrapania występuje zwykle w czasie snu, kiedy dochodzi do relaksacji wiotkich tkanek tylnego odcinka gardła.

Zbyt głośne chrapanie zaburza sen osobie dotkniętej tym problemem i innym, śpiącym w pobliżu (głośność chrapania może dochodzić nawet do 70 decybeli, rekord to 88 db!). Ocenia się, że około 20-30% ludzi chrapie (dorośli i dzieci), znacznie częściej mężczyźni niż kobiety (średni stosunek to 2:1), przy czym większość chrapiących osób to otyli mężczyźni w średnim wieku, natomiast u kobiet chrapanie pojawia się zwykle po menopauzie. Z wiekiem wzrasta tendencja do chrapania. Według najnowszych badań ta uciążliwa dolegliwość dotyczy 40% Polaków.

Sen w pozycji leżącej powoduje, że w jamie ustnej dochodzi do kilku niekontrolowanych procesów - najpierw cofa się język i otwierają się usta, to wywołuje zwężenie kanału nosa i gardła, co z kolei utrudnia przedostanie się powietrza do płuc. Osoby chrapiące umiarkowanie to takie, które chrapią każdej nocy, ale tylko wtedy, gdy leżą na plecach, lub wyłącznie przez część nocy. Im więcej ograniczeń w swobodnym przepływie powietrza, tym chrapanie staje się głośniejsze.

Przyczyny chrapania. Czynniki nasilające problem

• alergia, obrzęk ścian dróg oddechowych
• otyłości, ucisk tkanki tłuszczowej na gardło
• osłabienia mięśniówki gardła
• sen po upojeniu alkoholowym
• brak aktywności fizycznej
• palenie papierosów, zwężenie dróg oddechowych
• zażywanie leków nasennych i środków uspokajających, dodatkowe rozluźnienie mięśni
• nieprawidłowa drożność nosa np. przerost muszli nosowych, skrzywienie przegrody nosa lub polipy nosa
• przerost struktur anatomicznych w obrębie gardła środkowego prowadzące do jego zwężenia np. powiększenie migdałków podniebiennych, języczka, łuków podniebienno-językowych i podniebienno-gardłowych, nasady języka
• specyficzna budowa anatomiczna szyi

Chrapanie jest niezdrowe, bowiem utrudnia optymalne dotlenienie organizmu i zaburza regenerujący sen, co może poważnie pogorszyć ogólny stan zdrowia. Nieleczone prowadzi do groźnego bezdechu sennego.

Skutki chrapania

• złe samopoczucie, przygnębienie i depresja
• zmęczenie, osłabienie i senność
• ból głowy
• kłopoty z koncentracją i pamięcią
• spadek wydajności organizmu
• niższa odporność na stres i efektywność pracy
• obniżone libido i rzadka aktywność seksualna
• problemy z erekcją
• bezsenność partnera
• kłótnie partnerskie i w konsekwencji separacja a nawet rozwód
• bezdech senny (śródsenny) powodujący niedotlenienie wszystkich narządów jest najgroźniejszym skutkiem nieleczonego chrapania, nasila objawy już istniejących chorób tj. cukrzyca, choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze i płucne, zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca, zaburzenia krążenia mózgowego - w skrajnych przypadkach może dojść do zawału serca lub udaru mózgu

Domowe sposoby na chrapanie. Leczenie i zapobieganie

Zdrowa dieta i odchudzanie. Chrapanie ma ścisły związek z nadwagą. Osoba chrapiąca w stopniu umiarkowanym po schudnięciu chrapie rzadziej lub wcale. Chrapanie może wystąpić już po przekroczeniu idealnej masy ciała o 20%, u kobiet 30-40%. Im większa otyłość, tym większe ryzyko okresowego zapadania się tkanek górnych dróg oddechowych. Im szczuplejsza szyja, tym większa drożność dróg oddechowych. Pomocne mogą być diety oferowane przez Vitalia.pl. » Porównanie dietetyków online »

Nie wolno pić alkoholu przed snem, gdyż nasila on chrapanie.

Leki nasenne i uspokajające także są niewskazane. Pomogą przespać noc osobie chrapiącej, ale jednocześnie jej wzmożone chrapanie zakłóci sen osób w najbliższym otoczeniu. Każdy preparat, który powoduje relaksację tkanek w obrębie głowy i szyi nasila chrapanie.

Nie wolno palić papierosów. Palenie wzmaga skłonność do chrapania. Zwęża drogi oddechowe i wpływa szkodliwie na układ krążenia, także w obrębie gardła.

Preparaty powodujące napięcie tkanek tylnej ściany gardła tj. listek doustny, spray do gardła, spray do nosa czy plastry, wkładki i klipsy pomagają w leczeniu chrapania. Przykład »

Spanie na boku jest wskazane. Skuteczność tej rady dotyczy tylko osób chrapiących umiarkowanie leżąc na plecach - u osób chrapiących bardzo głośno, zmiana pozycji nic nie pomoże.

Piłeczka tenisowa wszyta w plecy piżamy zapobiega spaniu na wznak. Przy każdym przekręceniu się na plecy, twardy przedmiot podświadomie wymusi zmianę pozycji. Aby zachować właściwe ułożenie na boku można zastosować również poduszkę lub zwinięty koc umieszczone pod plecami. 

Właściwa poduszka. Zmiana ułożenia poduszki często pomaga, ale osobom chrapiącym zaleca się zupełne zrezygnowanie ze spania na poduszce, która zwykle nasila chrapanie. Najlepszym wyjściem jest spanie z głową ułożoną płasko. Pomocna może się okazać poduszka z gryki Uan-an zapewniająca optymalne ułożenie głowy.

Podniesienie wezgłowia łóżka sprzyja osłabieniu chrapania. Ważne jest wyższe ustawienie całej górnej części tułowia, a nie tylko głowy. W tym celu można np. podłożyć drewniane klocki pod nogi łóżka od strony głowy.

Alergia bywa przyczyną chrapania, jeśli powoduje zatkanie nosa. Chrapanie okresowe przypadające na czas niesprzyjający alergikom, może ustąpić po zastosowaniu leków przeciwuczuleniowych.

Katar, zapalenie zatok oraz przeziębienie sprzyja chrapaniu. Im także towarzyszy zatkany nos. Dlatego wyleczenie tych chorób może zlikwidować chrapanie.

Korki do uszu to dobre rozwiązanie dla osób śpiących w towarzystwie chrapiącego.

Chrapanie. Bezdech senny. Porada lekarska

Bezdech senny, jak już wspomniano, jest najpoważniejszym schorzeniem bezpośrednio związanym z chrapaniem. Chorzy chwilowo (na min. 10 sekund) przestają oddychać - można to łatwo zdiagnozować - głośno chrapiący ludzie, którzy w nocy gwałtownie cichną, cierpią na okresowe zatrzymanie oddechu.

Bezdech to wynik zetknięcia się ścian gardła i zamknięcia drogi przepływu powietrza. Następuje wówczas stopniowe zwiększanie wysiłku oddechowego. Można zaobserwować coraz silniejsze ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha, którym nie towarzyszy wdech i wydech powietrza. Wiąże się to z takim wysiłkiem, że w konsekwencji dochodzi do przebudzenia (po kilkunastu lub kilkudziesięciu sekundach trwania bezdechu), którego chory zwykle nie jest świadom. Przebudzenie powoduje udrożnienie gardła w wyniku wzrostu napięcia mięśni. Pierwszy skuteczny wdech objawia się zazwyczaj gwałtownym chrapnięciem.

W zaawansowanej postaci bezdechu, chory dosłownie walczy o tlen podczas snu. Organizm wykonuje wówczas ogromną pracę, w wyniku czego pacjent poci się w nocy, odczuwa duszność czy dławienie, wielokrotnie wybudza się ze snu. Chrapanie chorego, cierpiącego na bezdech senny, pojawia się niezależnie od tego, jaką pozycję ciała przyjmie (choć nasila się w pozycji na wznak), jest nie tylko bardzo głośne, ale odbywa się codziennie. Występuje również przez większą część snu.

Największą skłonność do bezdechu śródsennego wykazują mężczyźni z nadwagą w średnim wieku. Leczenie polega na spaniu z maską wtłaczającą powietrze pod ciśnieniem do nosa i gardła (CPAP - Continuous Positive Airway Pressure), co zapobiega zapadaniu się wiotkich tkanek górnych dróg oddechowych. Innym rozwiązaniem jest zabieg chirurgiczny polegający na częściowym usunięciu tkanek miękkich gardła środkowego i podniebienia miękkiego, amputacji części języczka i stworzeniu blizn usztywniających podniebienie: implanty podniebienne; metoda laserowa; elektrochirurgia (celon); metoda koblacji (skalpel plazmowy).