Kamica nerkowa, żółciowa, moczowa, trzustkowa i ślinianek. Domowe sposoby rozpuszczania

» Stale aktualizowany artykuł o leczeniu kamicy na LeczeniePRO.pl/kamica-nerkowa-żółciowa »

Kamica to choroba polegająca na powstawaniu patologicznych kamieni w przewodach i narządach jamistych ciała. Mechanizm polega na wytrącaniu się z płynów ustrojowych złogów soli nierozpuszczalnych, które łączą się w większe skupiska.

Najczęstszą przyczyną kamicy jest zastój wydzieliny i stan zapalny danego narządu, co prowadzi do:

• zmian odczynu wydzieliny,
• uszkodzenia struktur koloidów ochronnych (otoczka cząsteczki wydzieliny utrudniająca jej wytrącenie z roztworu),
• pojawienia się w wydzielinie ciał tj. pasożyty, drobnoustroje czy złuszczone nabłonki (tzw. jądra kamieni, czyli ośrodki krystalizacji, wokół których wytrącają się składniki wydzieliny).

Rodzaje kamic i ich przyczyny

W zależności od miejsca powstania kamieni wyróżnia się następujące typy kamic:

» Kamica nerkowa (moczowa). Kamienie krystalizują się ze związków obecnych w moczu i powstają w układzie moczowym: nerki, moczowody i pęcherz moczowy. Około 75% kamieni nerkowych zbudowanych jest ze szczawianów wapnia i fosforanów, rzadziej są moczanowe, cystynowe czy ksantynowe. Powstają w wyniku:

• przewlekłych infekcji dróg moczowych
• zwiększonego stężenia wymienionych substancji w moczu i braku koloidów ochronnych w następstwie niewłaściwej diety bogatej we wspomniane związki (głównie szczawiany) lub zaburzeń hormonalnych i metabolicznych tj. dna moczanowa lub nadczynność przytarczyc
• często bez wyraźnej przyczyny.

Kamienie nerkowe mają różną wielkość - od malutkich drobin powstających w ciągu 1-2 tygodni do tworów o średnicy 5cm, które tworzą się latami. Kamica nerkowa dotyczy 1-2% populacji, częściej mężczyzn. Leczenie operacyjne jest konieczne, jeśli kamień nie mieści się w przekroju moczowodu.

» Kamica żółciowa. Kamienie tworzą się w pęcherzyku żółciowym lub w drogach żółciowych, na skutek wytrącenia się z żółci złogów cholesterolu (kamienie cholesterolowe - nadmiar cholesterolu we krwi), bilirubiny (produkt rozpadu czerwonych krwinek) i wapnia (kamienie barwnikowe - marskość wątroby lub anemia).

Kamica żółciowa występuje u około 20% kobiet i 10% mężczyzn, najbardziej zagrożone są kobiety rasy białej, otyłe, płodne, po 40 roku życia oraz kobiety, które rodziły (30-50% tej grupy). Predyspozycje to także skłonność dziedziczna i podwyższony poziom cholesterolu. Jej główną przyczyną są błędy dietetyczne polegające na przesadnym spożywaniu tłustych pokarmów, podwyższających stężenie cholesterolu we krwi.

Choroba zwykle ma charakter przewlekły z zaostrzeniami, najczęściej w postaci napadów bólowych w nadbrzuszu, co wiąże się z silnymi skurczami pęcherzyka żółciowego. Kamienie żółciowe osiągają średnicę od 1 do 24mm. W wielu przypadkach stosuje się leczenie chirurgiczne.

» Kamica trzustkowa. Kamienie, głównie złożone z węglanu wapnia, tworzą się w przewodach trzustki. Kamica trzustkowa najczęściej występuje u osób z przewlekłym zapaleniem trzustki. Leczenie polega na operacyjnym usunięciu kamieni. Rozróżnia się kamicę trzustkową:

• pierwotną; nadczynność przytarczyc lub zwapnione zmiany w ścianach przewodów trzustkowych
• wtórną; zwężenie przewodu trzustkowego na tle zapalnym

» Kamica ślinianek. Kamienie złożone z kwaśnego fosforanu wapnia, tworzą się w kanalikach ślinianek (zwykle ślinianka podżuchowowa, rzadziej przyusznica), najczęściej z powodu odwodnienia. Przeważnie leczenie chirurgiczne.

Objawy kamicy

Powstające kamienie są źródłem częstego bólu, a w przypadku uwięzienia kamienia w przewodzie ból staje się jeszcze silniejszy (» kolka). Tworzące się patologiczne twory wywołują lub podtrzymują i pogłębiają stan zapalny danego przewodu czy narządu. Mogą także utrudniać odpływ wydzieliny, wywołując groźne powikłania. Oto objawy charakteryzujące wymienione kamice:

• kamica nerkowa: kamienie nerkowe (moczowe) wywołują nawracający, jednostronny ból promieniujący od pleców (tzw. kolka nerkowa) w kierunku brzucha (» ból brzucha), moszny, prącia, pochwy lub sromu; kamienie, które przedostały się do pęcherza moczowego dodatkowo utrudniają oddawanie moczu (czasami prowadzą do zupełnego zablokowania jego odpływu) i są przyczyną pojawienia się krwi w moczu; skutkiem są nawrotowe stany zapalne układu moczowego, a nawet zanik miąższu nerki (wodonercze) wywołany uciskiem przez zalegający w miedniczce mocz
• kamica żółciowa: pojedyncze kamienie, zwłaszcza cholesterolowe, nie wywołują dolegliwości (tylko 30% chorych ma objawy chorobowe), jednak jeśli przedostaną się z pęcherzyka żółciowego do przewodu żółciowego pojawia się stan zapalny i bolesna kolka żółciowa w nadbrzuszu po prawej stronie żeber, która pojawia się kilka godzin po posiłku i utrzymuje około godziny; mogą jej towarzyszyć nudności i wymioty; inne objawy to wzdęcia i odbijania; częściowe lub całkowite zatkanie dróg żółciowych kamieniem prowadzi do żółtaczki mechanicznej, spadku ciśnienia tętniczego (» niedociśnienie tętnicze), zapalenia trzustki lub przewlekłego zapalenia dróg żółciowych m.in. ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, które objawia się silnym bólem w górnej części brzucha po prawej stronie lub w okolicy prawej łopatki, szczególnie podczas wdechu, połączonym z gorączką, nudnościami i wymiotami; w 2-3% przypadków zapalenia pęcherzyka wypełnia się on ropą, która wydostając się przez przetokę do jelita cienkiego, powoduje silny ból brzucha i gorączkę (tzw. ropniak)
• kamica trzustkowa: choroba wywołuje przewlekły ból kolkowy w nadbrzuszu, dlatego bywa mylona z kamicą żółciową
• kamica ślinianek: objawem charakterystycznym w początkowej fazie choroby jest szybkie powiększanie się ślinianki z towarzyszącym uczuciem obrzęku i napięcia, które podczas jedzenia narasta aż do bólu; zmniejszona ilość śliny w jamie ustnej; całkowite zatkanie kanaliku prowadzi do ropnego zapalenia gruczołu.

W leczeniu kamicy ważna jest diagnoza lekarska, czyli ustalenie rodzaju kamicy i substancji, z jakich zbudowany jest kamień. Poniższe sposoby na kamicę - leczenie i zapobieganie kamicy oraz jej ewentualnym nawrotom - są kompleksowe i dotyczą każdego rodzaju kamieni, chyba, że zaznaczono inaczej.

Dieta na kamicę. Co jeść, żeby rozpuścić kamienie?

Dużo płynów (najlepiej dobrej jakości woda nisko-zmineralizowana) to, bez względu na rodzaj kamieni, najlepszy sposób zapobiegania ich powstawaniu, gdyż płyny rozcieńczają wydzieliny wewnątrzustrojowe. Np. w przypadku kamicy nerkowej woda rozcieńcza mocz, co zmniejsza stężenie kamiennogennych soli mineralnych.

Według nefrologów (specjaliści od nieinwazyjnego leczenia nerek) trzeba wypijać tyle wody, by codziennie wydalać 2 litry moczu, ale np. całodzienna praca w ogrodzie w słoneczny dzień wymaga wypicia 7 litrów płynów. Koniecznie należy kontrolować ilość wydalanego moczu - zaleca się jego oddawanie do np. litrowego pojemnika po mleku, co umożliwi ustalenie czy podaż płynów jest odpowiednia.

Podaż płynów warto urozmaicić naparem z miodokrzewu, melisy, rumianku, pokrzywy, brzozy, mięty, skrzypu, ziela poziewnika lub owsa.

Cystone to kompozycja ziołowa stosowana w naturalnym leczeniu każdego rodzaju kamicy. Wykazuje ona działanie przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwzapalne i moczopędne (przyspiesza diurezę, czyli proces wydzielania moczu w nerkach):

• przywraca prawidłowe pH moczu, co zapobiega powstawaniu kamieni w drogach moczowych oraz uśmierza ból i pieczenie towarzyszące oddawaniu moczu
• obniża stężenie substancji kamieniogennych we krwi oraz ułatwia wydalanie ich z organizmu
• rozbija kamienie poprzez oddziaływanie na mucynę - kleistą substancję wiążącą cząsteczki
• redukuje stres oksydacyjny, który jest zaangażowany w formowanie kamieni
• obniża poziom cholesterolu i ciśnienia krwi

Suplementacja magnezem i witaminą B6. Według badań, codzienne uzupełnianie diety magnezem zmniejsza tworzenie kamieni w nerkach o 90%. Magnez należy do grupy substancji zwanych inhibitorami krystalizacji, podobnie jak cynk, fluorki i wapń, czyli łączy się z kwasem szczawiowym i powstaje sól o nazwie szczawian magnezu, która w odróżnieniu od szczawianu wapnia nie prowadzi do krystalizacji kamieni. Osoby z tendencja do tworzenia kamieni w drogach moczowych posiadają niedobór inhibitorów krystalizacji. Natomiast witamina B6 obniża ilość szczawianów w moczu - zalecana dawka zapobiegawcza to 10mg, lecznicza od 50 do 100mg.

Sprawdź recenzję z analizą składu suplementu diety typu PREMIUM: Magnez + Witamina B6 + Cynk »

Witamina A jest niezbędna do zachowania zdrowej wyściółki dróg moczowych i przeciwdziała odkładaniu się złogów soli kamiennogennych. U dorosłego konieczne jest dostarczenie 5000 j.m. witaminy A dziennie, np. pół filiżanki marchewki to 10055 j.m. Inne wartościowe pokarmy to brokuły, dynia, morele i wątroba wołowa. Natomiast przyjmowanie farmaceutycznych suplementów witaminy A musi odbywać się pod ścisłą kontrolą, gdyż w dużych dawkach wykazuje ona działanie toksyczne!

Sok żurawinowy to według utartej opinii, lek na wszystkie choroby nerek, jednak nie dotyczy to wszystkich rodzai kamic. Żurawina ma działanie przeciwutleniające (antyoksydant) i odkażające. Wysoka kwasowość tego soku prowadzi do zakwaszenia moczu, co zapobiega powstawaniu kamieni zbudowanych np. z fosforanu magnezowo-amonowego, przeciwnie jest z kamieniami cystynowymi i szczawianowymi. Dlatego ewentualne picie żurawin powinno nastąpić po rozpoznaniu typu kamicy.

Triphala to ajurwedyjska kompozycja ziołowa złożona z 3 egzotycznych roślin. Jest wykorzystywana w kompleksowym leczeniu schorzeń układu pokarmowego i wydalniczego. Wykazuje działanie przeczyszczające, rozkurczowe, przeciwwirusowe, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Wspomaga wydalanie kamieni z dróg moczowych, stymuluje odpływ żółci i wzmacnia perystaltykę jelit.

Ostropest plamisty to roślina o wyjątkowych właściwościach odtruwających, żółciopędnych, przeciwzapalnych i rozkurczających, dzięki czemu doskonale sprawdza się w leczeniu kamicy m.in. żółciowej. Środki pobudzające odpływ żółci dzieli się w zależności od ich działania na pobudzające wytwarzanie żółci (choleretica) i pobudzające wydzielanie żółci (cholekinetica). Ostropest działa zarówno choleretycznie, jak i cholekinetycznie. Wzmożone wydzielanie żółci oczyszcza drogi żółciowe z drobnoustrojów i usuwa mechanicznie złuszczony nabłonek oraz niewielkie osady. Własności rozkurczające ułatwiają opróżnianie się pęcherzyka żółciowego i przeciwdziałają zastojom sprzyjającym kamicy. Własności przeciwzapalne łagodzą ból i zapobiegają kolce.

Zdrowe oleje, czyli olej lniany i olej kokosowy zapobiegają powstawaniu kamieni i wspomagają rozpuszczanie już istniejących. Są to wyjątkowe oleje roślinne, które wspierają procesy trawienne i aktywizują przemianę materii, dlatego włączenie ich na stałe do diety jest mocno wskazane przy kamicy, najlepiej zamiast innych tłuszczy. Ciekawym rozwiązaniem jest ich mieszanka domowej roboty o nazwie Oleolux stosowana w antynowotworowej diecie dr Budwig.

Dieta. Generalnie w przypadku kamicy zalecana jest dieta wegetariańska lub niskotłuszczowa. Przed snem wskazane jest spożycie łyżeczki oliwy i soku z całej cytryny.

Obniżanie cholesterolu jest skuteczne w przypadku zdiagnozowania cholesterolowych kamieni żółciowych:

• Błonnik (nasiona babki płesznik i jajowatej) - wyłapuje i usuwa kwasy żółciowe z jelit, które wątroba używa do produkcji cholesterolu, dlatego jeśli zostaną usunięte, obniża się poziom cholesterolu; wydalanie kwasów żółciowych to główny sposób pozbywania się przez organizm nadmiaru cholesterolu
• więcej sposobów na wysoki cholesterol

Pozostałe leki naturalne i zioła na kamicę ...

• Colostrum - bioaktywna odżywka immunologiczna o szerokim spektrum leczenia
• Tribulus (buzdyganek) - ziele stosowane w leczeniu zaburzeń układu moczowego, wykazuje działanie żółciopędne i przeciwzapalne, wspomaga rozpuszczanie kamieni nerkowych
• Glistnik jaskółcze ziele - w formie wyciągu ziołowego wspomaga usuwanie kamieni z pęcherzyka żółciowego i nerek
• Sok z aloesu - działanie odtruwające, przeciwzapalne i odkażające; przeciwdziała osadzaniu się kamieni nerkowych
• Nefrol - nalewka złożona z aminka mniejszego, nawłoci, mniszka, pietruszki i owocni fasoli; wykazuje działanie moczopędne i odkażające; wspomaga usuwanie kamieni nerkowych

Czego nie jeść lub ograniczyć? Produkty niewskazane przy kamicy

Mniej wapnia. Większość problematycznych kamieni zbudowana jest z wapnia lub jego związków. Dlatego warto ograniczyć podaż tego pierwiastka poprzez wyłączenie z diety suplementy witaminowo-mineralne oraz ograniczenie spożycia takich pokarmów jak mleko, ser, masło i innych przetworów mlecznych.

Leki na nadkwasotę żołądka często zawierają duże ilości wapnia. Jeśli zdiagnozowano kamień wapniowy i jednocześnie przyjmuje się leki alkalizujące zawierające wapń, trzeba zmienić medykament.

Aktywność fizyczna sprawia, że wapń wraca do kości - wystarczy regularny spacer lub jazda na rowerze.

Mniej pokarmów o wysokiej zawartości szczawianów. Około 60% wszystkich kamieni nerkowych to złogi szczawianu wapnia. Jeśli wszystkie układy pracują właściwie, szczawiany z owoców i warzyw są szybko wydalane. Powstawanie kamieni szczawianowych to dowód zaburzeń tych procesów, co skłania do ograniczenia podaży m.in. takich pokarmów jak rabarbar, fasola, czerwone buraki, czarne jagody, grejpfrut, truskawki, seler, zielona papryka, pietruszka, szpinak, herbata, kawa i czekolada.

Mniej białka, które zwiększa ilość kwasu moczowego, wapnia i fosforu w moczu, co przyczynia się do powstawania kamieni. Nadmiar białka jest niewskazany dla osób z kamieniami wapniowymi i szczególnie niekorzystny dla osób ze złogami moczanowymi lub cystynowymi. Dzienna dawka białka nie powinna przekraczać 180g, dotyczy to wszystkich rodzajów mięsa, serów i ryb.

Kontrola spożycia soli - maksymalna dzienna dawka to 2-3g., co wymaga wyeliminowania z diety konserw mięsnych, marynat, chipsów i dojrzewających serów.

Kontrola podaży witamin C i D. Skłonność do powstawania kamieni ze szczawianu wapnia wymaga zmniejszenia podaży witaminy C do 3-4g. dziennie. Jej nadmiar może zwiększać wytwarzanie szczawianów. Dostarczenie takiej ilości z pokarmu jest praktycznie niemożliwe, chodzi głównie o zaprzestanie stosowania preparatów witaminowych. Natomiast nadmiar witaminy D podwyższa ogólne stężenie wapnia w całym organizmie.

Pozostałe domowe sposoby na kamicę

Ciepło-zimno. Podczas ataku bólu pomaga maksymalnie gorący okład na nerki, a na głowę zimny kompres. Wygodnym rozwiązaniem są elektryczne poduszki lub koce z regulacją grzania.

Leki przeciwbólowe i rozkurczające. Środki przeciwbólowe jak paracetamol, aspiryna czy ibuprofen pomagają złagodzić dokuczliwy ból. Natomiast środki rozkurczowe np. Buscopan zmniejszają napięcie tkanek np. rozkurczone mięśnie gładkie moczowodu ułatwiają wydalenie kamienia z dróg moczowych.

Aromaterapia. W łagodzeniu dolegliwości związanych z kamicą pomocne są poniższe olejki eteryczne:

• Olejek Hyzopowy
• Olejek Kopru Włoskiego

Oczyszczanie nerek (bezinwazyjne, naturalne) może okazać się bardzo pomocnym zabiegiem, jednak w przypadku zaawansowanej kamicy musi zostać skonsultowane z lekarzem.

Kamica. Porada lekarska

Kamica nerkowa

Konsultacja ze specjalistą jest wymagana, gdy:

• wystąpi silny ból i/lub krew w moczu
• z moczem zostanie wydalony kamyk, należy zabrać go do lekarza w celu przeprowadzenia analizy chemicznej - poznanie rodzaju kamienia ułatwia leczenie i profilaktykę

Lekarz bada kamień przy użyciu promieni rentgenowskich lub badania ultrasonograficznego. Duże złogi mogą całkowicie zatkać odpływ moczu z nerek i doprowadzić do zakażenia - czasami taki proces przebiega bezbólowo i niezauważalnie.

Leczenie polega na rozbiciu kamienia ultradźwiękową falą uderzeniową z zewnątrz (litotrypsja) lub zastosowaniu innych mało inwazyjnych metod np. kamienie z kwasu moczowego ulegają rozpuszczeniu przy utrzymywaniu prawidłowego odczynu moczu w zakresie ph 6,5-6,7.

Szczególnie trudne przypadki wymagają chirurgicznego usunięcia kamieni. Natomiast przy tzw. kamieniach odlewowych, które wypełniają całą miedniczkę nerkową w postaci rozgałęzionych tworów, wykonuje się zabieg wycięcia chorej nerki, wypreparowaniu z niej kamienia i ponownego wszczepienia.

Kamica żółciowa

Małe kamienie żółciowe złożone z cholesterolu rozpuszczają się po długim okresie przyjmowania pochodnych soli żółciowych i wówczas leczenie operacyjne jest niepotrzebne.

Ale ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego wymaga natychmiastowego leczenia, często niezbędne jest jego chirurgiczne usunięcie (cholecystektomia). Układ trawienny może funkcjonować bez pęcherzyka żółciowego, gdyż pomimo jego nieobecności żółć dostaje się do jelita.

Kamica ślinianek

Stosuje się chirurgiczne usunięcie kamienia lub jego skruszenie falą ultradźwiękową (litotrypsja, tak jak przy kamicy nerkowej), a wówczas drobne złogi wypływają do jamy ustnej.